Soms heb ik last van mijn eigen oppervlakkigheid

 

Vanmorgen vlogen mijn emoties alle kanten op. Ik werd al moe wakker. Al heel vroeg, toen Wim er om vijf uur uitging om een vroege dienst te gaan werken. Hij gaat dan om zes uur de deur uit want hij heeft een uur nodig om rustig wakker te worden. Nadien heb ik niet meer
kunnen slapen. Jammer, want als ik slecht slaap ben ik niet echt in goede doen.

Gisteren kwamen mijn/onze Iraanse buddy's bij ons eten. Dat was voor het eerst en ik vond het best wel spannend. Het bleek een fijne avond. Ondanks dat ik - ontzet - hoorde over hun leven in Iran. Het blijkt dat ze christenen zijn en vanwege hun geloof in Iran vervolgd werden. Ze mochten eerst hun beroep als lerares en manager niet meer uitoefenen. Ze hebben een klein kruidenierswinkeltje en een kleermakerij geopend om in hun levensonderhoud te voorzien. Later hebben ze allebei in de gevangenis moeten zitten. Hij vijf jaar en zij een jaar. Verschrikkelijk. 

Hun gezondheid is fragiel en ze lopen allebei slecht. Het leven in het AZC vinden ze moeilijk. De mensen die er wonen zijn gestrest en maken soms ruzie en er zijn soms ook vechtpartijen. Ze wachten al twee jaar op hun verblijfsvergunning. Gelukkig denkt hun advocaat wel dat ze in aanmerking komen. Ze hebben een zoon die in Berlijn woont en een dochter in Ierland, die apotheker is. Meneer vertelde via google translate hoe de regering van Iran heel veel slechtheid in de wereld brengt. Nou, wat een narigheid allemaal. 

Het communiceren met de translate app is heel vermoeiend. En tegelijk ben ik blij als ik hoor en zie hoe moedig deze mensen zijn om er elke dag weer wat van te maken. Ze brachten een mooie kerstster voor ons mee en zij had een pompoenbrood gebakken, wat werkelijk heel goed was gelukt. Zo lief! We hebben foto's gemaakt, maar ik zal ze hier niet plaatsen. Misschien is dat op de een of andere manier niet helpend bij hun zaak. 


We hebben met ons vieren samen Hollands eten gegeten, spelletjes gedaan zoals dammen, schaken en memory. En ondertussen hebben we elkaar wat leren kennen. Wat een moeilijk leven hebben ze gehad en nog steeds. Ik kon er eerst niet van slapen. 


Vanmorgen las ik dit boek van Sophie Kinsella. Wat een prachtig boek. Het is heel mooi geschreven maar gaat ook ook een heel kwetsbaar onderwerp. De schrijfster van bestsellers als de 'Shopalholic' serie blijkt een hersentumor te hebben en is ongeneeslijk ziek. Het is ontroerend mooi hoe ze beschrijft hoe ze geheugenproblemen heeft na de operatie die ze heeft ondergaan. Haar man moest haar elke keer weer opnieuw vertellen dat ze kanker had. Zo hartverscheurend. Maar ook zo mooi! De tranen liepen me over de wangen. 

Maar wat ik heel merkwaardig vind is dat ik tegelijkertijd ook heel erg kan genieten van de finale van 'Het jachtseizoen' waar ik net daarvoor naar keek. En net zo makkelijk stort ik me in het nieuwste seizoen 'Married at first sight UK'. Gewoon om mijn gedachten even op wat simpels richten. 

Grote levensvragen die zich opdringen door de gesprekken gisteren en het lezen van het boek dat me zo raakt wissel ik dus af met ergernis omdat ik drie keer op de mechanische ventilatieknop moet drukken voor hij het doet na mijn heerlijk warme douche. En plezier bij het luisteren naar 'Spijkers met koppen'. 

Ik lees ontzet dat vrouwen en kinderen in Gaza uitgehongerd raken en even later ben ik heel tevreden omdat ik een moeilijke sudoku oploste. 

Ben ik nu de enige die zich qua stemming zo heen en weer laat slingeren door alles wat er wel of niet bewust binnenkomt? Hoe gaan jullie er mee om? Ik weet heus wel dat niemand er mee gebaat is als ik overspannen raak van al het slechte nieuws. Dus soms probeer ik me echt even af te sluiten. Maar soms heb ik last van mijn eigen oppervlakkigheid.  


Charlotte Dematons


Elke week op vrijdag plaats ik een 'woon' schilderij,
waarop je een woonhuis, of meerdere woonhuizen,
een fijne woonsfeer of een interieur kunt zien.

Ik geniet van huiselijkheid, fijn wonen en thuiskomen.
En zeker ook als dat mooi is verbeeld door een schilder.

Deze keer een prentenboek getiteld: 'Sinterklaas',
gemaakt door Charlotte Dematons.

Een eindeloos kijkboek.
Voor nu laat ik even wat interieurs zien: slaapkamers in de Pietenflat in Spanje:
Een Piet is fan van Vincent van Gogh, een ander van ons Oranje Elftal

Een Piet die houdt van vliegtuigjes en ander van snoep en taartjes.


Deze Piet heeft een retro smaak in meubels: 
een slaapbank van Martin Visser, 
een Artifort stoeltje en 
zelfs een Piet Mondriaan aan de muur!!
Deze muzikale Piet houdt van Design met 
de meubels van Mies van der Rohe

De Hoofdpiet heeft naast een klassieke fauteuil 
ook een Rietveld stoel bij de haard staan.


En dan de Nederlandse woonkamers 
waar soms heel rustig en bedaard - bij de haard - 
Sinterklaas wordt gevierd met gedichten en pakjes. 
(Misschien is er niet veel geld meer over na
  de aanschaf van de Rothko aan de muur.) 

En dan deze heel gezellige woonkamer waar met 
de hele familie, de verjaardag van de Sint wordt gevierd.
Er staat een supergrote bank waar veel mensen op passen, 
inclusief een zwangere schoondochter en een van de oma's.
De andere oma speelt de sinterklaasliedjes aan de piano!
Een puber zit op de bank met zijn telefoon te spelen, 
ernaast zit een jongen met de poes op schoot .

Sint heeft zakken met cadeautjes gebracht.
Iedereen mag laat opblijven vandaag.
Kostelijk, wat een uitbundig feest!
En wat mooi getekend!

Een aanrader om aan te schaffen 
voor jezelf of om cadeau te geven!
Ik kocht het boek voor onze kleinzoon
die vandaag al weer vijf jaar is geworden. 
Hopelijk kan hij zich concentreren op
het vele dat er allemaal te zien is;
Misschien kunnen we er wel
samen voor gaan zitten,
als hij er de rust voor heeft,
want het is zo leuk!

Do your little bit of good where you are




- Tracy Verdugo -

 

Vrouwentuin

 

Gisteren kwamen mijn vriendinnen van de vrouwentuin voor een etentje bij kaarslicht.

Helaas heb ik geen foto gemaakt, maar ik wil wel graag delen wat we hebben gegeten, waarbij ik even vermeld dat we vegetarisch, suikerarm en glutenvrij eten: 

Een van ons had tomatensoep gemaakt, waarvoor ze tomaten, knoflook en ui in de oven heeft gegrild in wat balsamico. Daarna heeft ze de soep op smaak gemaakt met iets wat ze mutti noemde, een tube met tomaten/kruiden.

We hadden er een heerlijke rode wijn bij.

Ik maakte een ovenschoteltje: aardappels, wortels en knolselderij in stukjes half gaar stomen, in een ovenschaal doen. Dan creme fraiche met wat melk, peper en zout opkloppen en er overheen gieten. Dan wat gorgonzola in stukjes er over verdelen en dan nog wat geraspte kaas erover en dan in de oven laten gratineren. 

Daarbij had ik spruiten met wat boter en nootmuskaat. 

En daarbij een witlofsalade: Witlof in lange smalle reepjes snijden en op een platte schaal mengen met wat vers citroensap. Ik heb wortel fijn geraspt in bergjes langs de kant gedrapeerd. Over de witlof een appel met schil in dunne plakjes een een sinaasappel in kleine partjes verdelen. Dan wat geroosterde pijnboompitjes, pompoenpitjes en zonnebloempitjes erover. Wat walnoten, wat gewelde rozijntjes en wat gekruimelde geitenkaas erover. Aftoppen met wat bieslook. Een dressing van yoghurt, goede mayonaise, citroensap, honing en peper en zout. Heerlijk!

Toe hadden we thee met heerlijke chocola, een heel speciale van oercacao. Het heet Luisa Abram Amazon wild cacao.

We hadden weer een hele fijne avond.

Wat een mooie groep vriendinnen die nu al meer dan twintig jaar bij elkaar komt om te eten, onze zorgen en ons plezier te delen. Zo dierbaar!
 

Zes keukens


Keukens die niet gangbaar en gelikt zijn, 
maar me toch wat doen.

de eenvoud

het doorkijkje                                           de mooie rode kan / pot

een oergevoel

de styling

en natuurlijk: het uitzicht


Om blij van te worden...


Op maandag post ik meestal
een blij en vrolijk makend bericht,
zoals een goed idee voor een meer
groene, duurzame en sociale wereld.
Om elkaar te helpen, te ondersteunen
en de broodnodige moed in te spreken.

En soms post ik ook gewoon iets moois
of grappigs wat mezelf een fijn gevoel geeft.

Om de week een beetje goed te beginnen. 

Ik had vandaag gewoon behoefte 
aan iets liefs en moois...

En ook iets om me te herinneren 
aan het belang van vriendschap! 

Claire van 4 jaar en haar vader zingen 
samen thuis op hun eigen bank.

Gewoon even kijken!


Een volle week


Ineens had ik behoefte om even een verslagje te maken van de afgelopen week. Het was namelijk een volle week. Al heb ik dan weinig foto's gemaakt om dit verslag op te leuken. Nou ja, het is niet anders. 

Maandag was een werkdag. 's Morgens was er een vraag voor een interieuradvies van een van de bovenbuurtjes. In een paar uurtjes hebben we lopen denken en verzinnen en schuiven. De bovenbuurvrouw was heel tevreden met alle nieuwe plannetjes die eigenlijk heel makkelijk te realiseren zouden zijn. Het meest lastige zou zijn om een lange muur te verven.

Na de lunch vertrok ik voor een opdracht naar Baak waar ik een oude dame bezocht die me had gevraagd om nog een keer terug te komen na een advies van jaren geleden. Haar man was inmiddels overleden en ze wilde eigenlijk in haar mooie huis blijven wonen maar dan wel met een paar veranderingen die het huiselijk leven voor haar makkelijker zouden maken. Ook wilde ze een paar items vervangen zodat ze met meer plezier rond zou kunnen kijken en zich niet meer storen aan die paar zaken die ze inmiddels minder geslaagd vond. Na ons werkoverleg kwamen we in een gesprek terecht over de toestanden en narigheid in de wereld waar ze me heel open en eerlijk haar mening over gaf. Het was heel inspirerend voor mij. Zo fijn om iemand met zoveel levenservaring met zoveel nuance over de politiek te horen spreken. Ik kwam vol inspiratie thuis. Maar niet met veel zin om nog te koken. Wim heeft frietjes gehaald, ook wel eens lekker op zijn tijd. Ik bracht de avond verder door met breien en de televisie.

Dinsdag ben ik weer gaan zwemmen. Ik zwem nu twee keer per week en het gaat me inmiddels al wat beter af. Al zou dat aankleden nadien er eigenlijk niet bij moeten horen. Maar ja... 

Ik heb het boek 'Het achtste leven' uitgelezen voor de leesclub van donderdag. Wat een prachtig mooi en indrukwekkend boek. Ik heb me er de afgelopen weken volop mee bezig gehouden. Een indrukwekkend maar ook een gruwelijk boek dat ik af en toe moest weg leggen om iets luchtigers te lezen. Dat waren de drie boeken die hieronder staan.



Ik heb wat telefoontjes gepleegd en on-line dingen opgezocht voor de opdrachten van de dag ervoor. Wim ging in de middag naar Zwolle naar zijn moeder en 's avonds hebben we op tv de aflevering van maandagavond van Hunted terug gezien. 

Woensdag ging ik weer zwemmen. Deze keer hadden we achteraf in de kleedkamer een onverwacht mooi gesprek met drie vrouwen in ons blootje. Ook weer een cadeautje! Om drie uur had ik de intake voor medisch fit sporten bij fysiotherapeut Teun. Ik kon gelijk de volgende morgen starten in de groep van half acht tot negen uur. Thuis heb ik soep gemaakt en een eenpansgerecht met rijst, chilibonen, courgette en wortel. In de avond heb ik weer gebreid. Ik ben bezig met mijn zoveelste sjaal/omslagdoek die ik graag af wil hebben voor de verjaardag van degene voor wie die bedoeld is.

Ik kreeg een lief berichtje van een vriendin voor wie ik ook al zo'n mooie sjaal had gebreid: 'Even vertellen dat ik niet begrijp hoe ik ooit de winter ben doorgekomen zonder jouw heerlijke sjaal'.

Donderdagmorgen was ik er al vroeg uit om met heerlijk warme havermout in mijn buik aan het sporten te beginnen. Normaal ben ik nooit zo vroeg uit. Ik liep de kleedkamer in en de eerste die ik daar zag was een van de vriendinnen met wie ik naar Vlieland ben geweest. Dat maakte het natuurlijk gelijk heel vertrouwd. Het viel me alles mee. Ik kreeg allemaal oefeningen om mijn conditie en dan vooral mijn beenspieren te verbeteren, zonder op mijn voeten te hoeven staan. Na een uur apparaten was er ook nog een half uur in een groepje met balans- en buikspieroefeningen op de grond.

Na de koffie thuis zijn Wim en naar de stad gefietst. Het was koud, maar helder met een blauwe lucht en het was zo mooi, om langs de IJssel te fietsen en de oude historie van de stad te voelen. Het was markt. Ik kocht een lap wollen vilt om weer een vest / omslagdoek van te maken waar ik laatst het patroon van heb gemaakt in een workshop die ik cadeau had gekregen. We deden nog wat boodschappen op de biologische groentemarkt. En daarna hebben we samen in het Volkshuis geluncht. Wim met koffie en monchou taart met slagroom en ik met gemberthee en een salade. We waren om twee uur thuis en ik had het gevoel dat ik al een hele dag achter de rug had. Dat krijg je als je zo vroeg opstaat. Ik heb geblogd en wat mailtjes beantwoord en daarna meldde ik me om half vier in het ziekenhuis voor een echo van mijn hart. De cardioloog wil kijken of er mogelijk schade aan mijn hart is ontstaan door de bestralingen die ik daar heb gehad voor de borstkanker in mijn linkerborst. Ik hoop natuurlijk dat het niet het geval is. De uitslag krijg ik pas in december. Een goed teken dat daar geen gloeiende haast mee wordt gemaakt.

Donderdagavond had ik leesclub, we spraken allemaal over het boek dat zoveel indruk had gemaakt. En natuurlijk over gewone ontwikkelingen in ons leven. Het was een dierbare avond met onze groep fijne vrouwen. 

Vrijdagmorgen kwam een vriendin op de koffie. Lekker bijpraten en koffie drinken. Zo knus. Daarna een uurtje naar bed waar ik zelfs een uurtje heerlijk heb geslapen. In de avond had ik namelijk nog iets spannends op het programma: Een etentje waarbij ik zou worden gematcht met iemand uit het AZC voor het project Buddy to buddy. Dat matchen ging op een heel vrolijke manier. Ik kreeg een memorykaartje en mocht op zoek naar mijn match met hetzelfde kaartje. Ik had gevraagd om een vrouw en ik was ook wel verbaasd toen ik een oudere heer met mijn bijpassende kaartje zag. Even later duwde hij zijn vrouw naar voren. Het ging om een echtpaar. Twee voor de prijs van een! Het kennismaken ging best lastig, want ze konden bijna geen Engels of Nederlands. Met enig gezoek naar de juiste google translate app kwamen we toch wat van elkaar te weten. Het paar is 68 en 66 jaar. Ze komen uit Iran en zijn inmiddels al twee jaar in Nederland in de procedure. Het Perzisch heeft ook een volkomen verschillend schrift, dus dat maakt het niet makkelijker. Meneer is ook slecht ter been, hij loopt met een stok en schijnt een driewielerfiets te hebben. Komende vrijdag komen ze bij ons thuis om samen Hollandse pot te koken en samen te eten. Ik hoop dat het dan wat makkelijker gaat worden om elkaar te begrijpen zonder alle drukte van een volle ruimte met met 45 paren die gematcht werden.

Zaterdagmorgen kwamen onze kleinkinderen vanuit de zwemles bij ons thuis om zich te verkleden als sint en pietje om de intocht van Sinterklaas in Zutphen bij te wonen. Eerst hebben we de natte zwembad haren droog gefohnd, want het was gemeen koud aan de kade waar de pakjesboot aan zou leggen. Wim ging mee naar de intocht en zo zaten de kinderen allebei op de schouders bij papa en opa. Ze hebben zelfs een handje van de Sint gehad. Al had Sammie wel opgemerkt dat deze Sint er een beetje anders uit had gezien als de Sint van het Sinterklaas journaal... 

Toen het spul weer naar huis was vetrokken heb ik de nieuwste aflevering van het Jachtseizoen gezien, zo leuk om dat te volgen. Daarna weer even uitgerust want we waren uitgenodigd voor een etentje bij vrienden.  We hadden een spel dat we te leen hadden gekregen meegenomen om na het eten te spelen. Dat bleek een hilarisch spel. We hebben echt gelachen, en wat is dat lachen toch heerlijk!



Wim is vandaag naar zijn moeder en vanavond krijgen we vrienden te eten. Dus ik moet zo flink aan de slag met boodschappen en opruimen en koken voorbereiden. Nu nog even 'Adres Onbekend' luisteren. Ook weer zo fijn om op zondag steeds te doen. 

Ik hoop volgende week een ietsje rustiger programma te hebben. Een fijne dag allemaal!   


fluister zachtjes verzen in hun oor



Dit vind ik een prachtige tekst.

Stijn De Paepe is in 2022 overleden.
Onderstaand gedicht schreef 
hij tijdens de Corona lockdown.
Ook heel erg mooi! 

Als vloeken helpt, dan vloek je maar.
Maak herrie, stennis en misbaar.
Scheld schel en luid je goudvis uit
en schreeuw je scherven bij elkaar.

Als bidden helpt, bid dan gerust.
Als het je troost of sterkt of sust.
Of vraag om raad. Als Hij bestaat
dan is het goed, maar ‘t is geen must.

Als huilen helpt, ga dan je gang.
Het is niet niks en het duurt lang.
Het kan geen kwaad als het niet gaat.
Het mag gezien zijn, wees niet bang.

Als praten helpt, bel me dan op
en steek van wal, hals over kop
en van de hak weer op de tak
of zachtjes sluipend uit je slop.

Als lopen helpt, vertrek meteen
zeer doelgericht of nergens heen.
Het hoeft niet snel, al mag dat wel
met verre vrienden of alleen.

Als zwijgen helpt, wees dan maar stil
en duik - als dat is wat je wil -
een tijdje weg van pijn en pech
als je weer opduikt, geef een gil.

Als lachen helpt, ken ik een grap
of val dolkomisch van de trap.
Denk aan je kat die keer in bad
of aan het Belgisch staatsmanschap.

Als dansen helpt, is er muziek.
Als breien helpt, dan hou je steek.
Als boos zijn helpt, geef ik kritiek.
Als bakken helpt, let there be cake.

Als yoga helpt, wees fluks en zen.
Als slapen helpt, stop ik je in.
Als schrijven helpt, scherp dan je pen.
Als poetsen helpt, welaan: begin!

Je voelt je murw en overstelpt
en snakt naar stranden, wit geschelpt...
Hou vol. Vat moed. Want het komt goed.
Doe ondertussen maar wat helpt.

Stijn de Paepe

Wat ik er nog aan zou 
willen toevoegen is: 
Helpen helpt! 
In allerlei situaties.


Scheele's groen

 

Elke week op vrijdag plaats ik een 'woon' schilderij,
waarop je een woonhuis, of meerdere woonhuizen,
een fijne woonsfeer of een interieur kunt zien.

Ik geniet van huiselijkheid, fijn wonen en thuiskomen.
En zeker ook als dat mooi is verbeeld door een schilder.

Georg Friedrich Kersting
'Woman embroidering'
1812

Dit schilderij uit 1812 laat een vrouw met
een schort zien die aan het borduren is.
Ze zit bij het raam voor het beste licht.
Maar het raam staat open dus is het
misschien ook een lekker weer.

De meubels in de kamer zijn sierlijk,
ze doen me aan de Shaker stijl denken
er ligt ook nog een gitaar op de bank,
ze is een creatieve vrouw neem ik aan.
De ruimte straalt rust en ruimte uit.

Het meest opvallende aan dit schilderij
is wat mij betreft de kleur op de muur.
De gifgroene kleur is Scheele's groen,
een niet meer gebruikt verfpigment
gemaakt van koper en arsenicum.

Het werd uitgevonden in 1775
maar viel uit de gratie vanaf 1860
toen de toxiciteit bekend werd.
In Parijs in de jaren '30 werd
het gebruikt als insecticide.

De kleur is gebruikt in dit schilderij; 
Ik neem aan dat de verfpigmenten niet 
op de werkelijke muren van de kamer 
van deze jonge vrouw zijn gebruikt.

Het lijkt me - ook zonder te weten -
van de gifstoffen niet een hele fijne kleur 
om bij voortduring om je heen te hebben.


Kippenvel


Voel je je nu een beetje 'under the weather',
kijk dan gewoon even naar mooie dingen zoals:

Gabriella Papadakis & Guillaume Cizeron
ijsdansen hier om 'de Mondscheinsonate' van Beethoven

Lisa Batiashvili speelt hier 'Erbarme Dich' van Bach

Flash Mob - Pachelbel's Canon gespeeld door kinderen van 7 - 16 jaar

 Ellen Klodová speelt het thema van Schindler's List van Williams

Hauser speelt op zijn cello 'Adagio' van Albinoni

David Garrett  speelt 'Air' van Bach

PS 
Ook om je beter te voelen:
Ik ben vanmorgen voor het eerst 
gaan sporten bij medisch fit.
Ik heb gelijk getekend voor een jaar. 
Morgenochtend voel ik vast pas 
hoe het vandaag is gegaan.
Ik hoop dat ik mijn bed uit kan komen...



We leven nog!



Mijn schoonmoeder van 93 is zo zoetjes aan aan het opruimen.
Elke keer dat we er zijn heeft ze spulletjes apart gelegd met 
de vraag of wij er iets van willen of er iemand voor weten.

Zo dook er ook een oud familie foto album op,
vol mensen die ik niet kende, tot ik op deze foto stuitte:
Mijn opa met Wim zijn oma op ons huwelijksfeestje dat
we de dag er na vierden op onze 28e verjaardag.
Ze kijken zo vriendelijk en vrolijk naar elkaar.

Ik had zo'n lieve opa. Hij is 92 jaar geworden,
doof en bijna blind, helemaal helder tot het laatst,
 met gevoel voor humor en altijd zo positief.

Wim zijn oma is zelfs 100 geworden.
Ze heeft lang zelfstandig gewoond tot 
ze een beetje de weg kwijt raakte en 
in een verpleeghuis terecht kwam.

Hier zien ze elkaar voor het eerst en voor het laatst 
omdat hun kleinkinderen elkaar gevonden hadden.


En van die kleinkinderen vond ik laatst deze foto.
Uit 2020 op onze 61e verjaardag, stralend en wel!

Midden in corona tijd, maar blijkbaar konden 
we toen nog wel op een terrasje buiten eten.
Nog geen vier en een half jaar geleden,
ik had toen duidelijk meer energie 
en dat jurkje pas ik niet meer...

Maar we leven nog!!


Wonderful, amazing, arty farty



En zo werd Het Wilde Westen 
veel creatiever en een beetje liever!!

Een leuke cowboy sketch uit het Klokhuis.
Gewoon even kijken: 


Een gesprek over verbinding

 

Op maandag post ik meestal
een blij en vrolijk makend bericht,
zoals een goed idee voor een meer
groene, duurzame en sociale wereld.
Om elkaar te helpen, te ondersteunen
en de broodnodige moed in te spreken.

En soms post ik ook gewoon iets moois
of grappigs wat mezelf een fijn gevoel geeft.
Om de week een beetje goed te beginnen.


Ik was net als veel anderen aangedaan 
door de heftige rellen in Amsterdam. 

In een poging om er iets van te begrijpen 
zocht ik de mening en stem van mensen 
die recht van spreken hebben en er heel 
verstandige dingen over te zeggen hebben.

Op NU.nl las ik onderstaand gesprek 
tussen een rabbijn en een imam, 
waar ik veel hoop aan ontleen. 
Daarom deel ik het hier graag:


Het geweld in Amsterdam van vorige week heeft volop spanning veroorzaakt. Na een week met het aanwijzen van schuldigen, harde retoriek en een beladen debat in de Tweede Kamer reflecteren imam Azzedine Karrat en rabbijn Joram Rookmaaker op de gebeurtenissen.


De geestelijk leiders ontmoeten elkaar met een omhelzing. Eén keer eerder gingen Karrat en Rookmaaker met elkaar in gesprek over vrijheid en religie, in 2021. Nu beleven beiden een hectische en spannende periode. Juist daarom zien ze de noodzaak om bij elkaar te komen. Niet om het over schuld of boete te hebben, maar om over verbinding te praten.


Wie is wie?

  • Azzedine Karrat is imam in Rotterdam en Utrecht en directeur bij de IslamOmroep.
  • Joram Rookmaaker is rabbijn van de Liberaal Joodse Gemeente in Amsterdam en de krijgsmacht.


Hoe waren de reacties binnen jullie gemeenschappen op de gebeurtenissen?


Rookmaaker: "De impact op de gemeenschap is enorm. Veel leden van de Liberaal Joodse gemeente in Amsterdam-Zuid, waaraan ik verbonden ben, zijn betrokken geweest bij wat er is gebeurd. Op die vrijdag bijvoorbeeld, door Israëliërs naar Schiphol te rijden. En er heerst angst: mensen die niet kunnen slapen. Bij ouderen komen herinneringen aan de Shoah, de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog, naar boven."

Karrat: "Als er iets is wat gedeeld wordt, is het de onzekerheid die men voelt. Mensen vragen zich af wat de toekomst brengt. Zo is er veel angst over de politieke ontwikkelingen die we nu zien en dat die zich kunnen doorzetten - zo gaat het nu opeens over een integratieprobleem."


Was dit een incident of gaat het hier over een breder probleem in de samenleving?


Rookmaaker: "Laten we reëel zijn: wat er vorige week donderdag is gebeurd, is gelukkig niet eerder gebeurd. En laten we ook vooral hopen dat het niet nog een keer gaat gebeuren. In de Nederlandse samenleving zien we tegenwoordig meer antisemitisme, intimidatie en bedreigingen, en niet pas sinds 7 oktober. Antisemitisme zien we helaas in de geschiedenis van heel veel verschillende kanten in de samenleving komen. Daarbij was de Shoah geen islamitische uitvinding."

Karrat: "De politiek velt nu heel snel een oordeel over de islamitische gemeenschap als collectief. Dat is heel gevaarlijk. Want wat is die gemeenschap? Gastarbeiders van de eerste, tweede of derde generatie? Jongens of meisjes, mannen of vrouwen? Hoogopgeleid of jongeren uit een achterstandswijk die hebben moeten overleven? Of hebben we het over criminelen die onderdeel zijn van een criminele groep? Beoordeel mensen daarom als individuen, niet als onderdeel van een vaag gedefinieerd collectief."


Sommige Joodse Nederlanders en islamitische Nederlanders voelen zich verantwoordelijk gehouden voor daden die zij zelf niet hebben gepleegd. Herkennen jullie dat?


Rookmaaker: "Op veel plekken was dit afgelopen jaar een probleem, zoals op scholen en universiteiten. Mensen die vanwege een bepaalde mening worden uitgescholden, of er wordt geroepen dat hier geen plek voor zionisten is. Dat is een enorm punt."

Karrat: "Het is vreselijk om alleen al te realiseren dat mensen bang worden of gekwetst worden om het recht om er te zijn. Dat mensen die angst voelen of ervaren, is de werkelijkheid. In de Nederlandse samenleving keuren we fysiek en emotioneel geweld af. We moeten geweld nooit normaliseren." Terugkomend op de vraag: "Mensen die zich dag in, dag uit inzetten voor de samenleving, voelen veel pijn, zoals moskeebestuurders, docenten, buurtvaders en buurtmoeders die dat allemaal vrijwillig doen. Vervolgens zitten zij 's avonds voor de tv om te horen dat ze onderdeel zijn van het probleem. Dat is pijnlijk."

Rookmaaker: "Volgens mij zijn alle religies bezig met de vraag: hoe maak je een betere wereld? Dus dat gesprek moet gevoerd worden. Als wij het hier al niet met elkaar eens kunnen worden en dat vertalen naar geweld en discriminatie, hoe kunnen we ons dan aanmatigen dat we weten hoe ze het daar in het Midden-Oosten met elkaar doen? Ik geloof niet dat dat ergens toe gaat leiden."

Karrat: "Je bestrijdt antisemitisme niet met moslimhaat. En moslimhaat niet met antisemitisme."


Premier Dick Schoof sprak van een "integratieprobleem".


Karrat: "Mijn kinderen zijn hier geboren, dromen in het Nederlands, spreken in het Nederlands. Het is pijnlijk dat we het nog steeds over integratie moeten hebben. Dat heeft een polariserend effect op de samenleving. Er is geen integratieprobleem, er is een perceptieprobleem. Mensen oordelen over een ander zonder die persoon te kennen."

Rookmaaker: "Je gaat niks oplossen met een hele groep de schuld geven van iets wat individuen doen. De vraag moet zijn: hoe komen we tot een samenleving waarin we vredig met elkaar leven?"


Hoe komen we tot zo'n samenleving waarin we vredig met elkaar leven?


Rookmaaker: "Door met elkaar te praten. We wonen in een gelukkig, mooi, welvarend, divers en veilig land. Dat land wordt niet gemaakt door de regering, door gemeenteambtenaren of de burgemeester. Dat land maken wij als bevolking."

Karrat: "Ik denk dat wij als diverse groepen in de samenleving dezelfde zorgen delen. Mensen zijn nu angstig, zien haat, en de islamofobie neemt drastisch toe. Het baart mij zorgen wanneer politici gebruikmaken van dit soort momenten om haat te verspreiden, om mensen tegen elkaar op te zetten. Zij kunnen bijdragen aan nare tijden die ons tegemoet zullen komen. Als individuen en als gemeenschappen kunnen we elkaar opzoeken en met elkaar in gesprek gaan om zo een tegenreactie te vormen. Alleen zo komen we van die angsten af die de samenleving slopen."

Rookmaaker: "Ik denk dat wij deel van de oplossing zijn, en dat scholen, universiteiten een deel zijn, net als instellingen in de gemeenschap. Iedereen is daar deel van. En ik geloof niet dat we alleen politici de schuld kunnen geven van polarisatie. Ik geloof dat we daar allemaal een verantwoordelijkheid in hebben."


Hoe komen we bij die polarisatie vandaan?


Karrat: "Er zijn veel jongeren met pijn en verdriet. Dat wordt nu op een heel foute manier geuit. Maar die emoties zijn er en komen ergens vandaan. Dat is niet het goedpraten van geweld, maar probeer de persoon en zijn pijn te zien. Dan zul je ongetwijfeld samen naar een oplossing kunnen werken. Het helpt niet als je de persoon per definitie als een gevaar beschouwt of als een onderdeel van het probleem."

Rookmaaker: "Ik vind het heel mooi wat je daar zegt. Veel polarisatie en ontsporing in Nederland van het afgelopen jaar komen voort uit een gebrek aan erkenning van de pijn op verschillende plekken in de samenleving. Pijn over wat er in het Midden-Oosten gebeurt, ieder vanuit een eigen perspectief. Het moet mogelijk zijn om die pijn te erkennen, zonder noodzakelijk je eigen mening door te hoeven drukken. Empathie voor waar de ander mee zit, kost niks. Dat moeten we als land oefenen met elkaar. Door aan een ander te vragen: hoe is dit voor jou?"

Karrat: "Dus laten we mensen als mensen beschouwen. Begin met een glimlach of met gedag zeggen. Dan zetten we al een grote stap. Misschien kunnen we de wereldpolitiek niet veranderen, maar we kunnen wel invloed hebben op de interacties die wij zelf met anderen aangaan."

bron