Opruimen volgens Marie Kondo – gelukkig met genoeg

Nu op Netflix een serie over Marie Kondo te zien is, staat haar opruimmethode weer volop in de belangstelling. De aandacht gaat daarbij vooral naar ontspullen. In elke aflevering worden schokkend veel vuilniszakken afgevoerd. Al kijkt Marie Kondo glimlachend toe, is dit nou echt wat de Japanse opruimcoach bedoelde met spark joy?

Het boek Opgeruimd dat in 2011 verscheen, maakt van Marie Kondo een wereldster. Dat succes is voor een groot deel te danken aan een simpel maar briljant idee: kleren moet je niet op stapels leggen, maar rechtop zetten. Alles, van onderbroeken tot spijkerbroeken, vouw je tot rechthoekige pakketjes die je rechtop zet in een la of doos. Dat is de praktische kant van haar opruimmethode, maar de basis ligt bij hoe je omgaat met je spullen.

Nikszeggende shirts

Volgens Marie Kondo draait alles om spark joy, de titel van haar tweede boek. Als je thuis de boel gaat uitmesten, pak je alles wat je hebt één voor één in je handen. Elk t-shirt, elk boek. Terwijl je het vasthoudt, stel je jezelf de vraag: ‘Does it spark joy?’ Dat betekent zoiets als sprankelt het, word je er blij van? De shirts waar je blij van wordt blijven, de nikszeggende shirts kunnen weg (na ze nog wel eerst persoonlijk te hebben bedankt voor de tijd dat ze bij je waren). Het resultaat is dat de Amerikaanse huishoudens in de Netflix-serie Tidying Up with Marie Kondo tientallen vuilniszakken volstouwen met sokken, bakvormen en kerstdecoraties waar de glans vanaf is.

Denk niet aan je ikje of je vonkje

Het voelt niet lekker, dat weggooien. Naema Tahir verwoordde laatst mooi in een column voor Trouw waarom ze moeite heeft met spark joy: ‘Vergezocht of niet, het gaat om een levenshouding waar we in het Westen goed in zijn: afgaan op je momentane gevoelens, je verlangens van het ogenblik. Zo gaan we ook vaak om met spullen. Willen we iets, dan kopen we het, willen we het niet meer, dan gooien we het weg.’ Het probleem is dat veel spullen voor ons maar heel kortstondig sprankelen. En dan ook nog op het verkeerde moment: pas als we zoveel hebben gekocht dat we omkomen in de troep. Tahir koopt al vier jaar nauwelijks kleding meer. Dat is een betere manier dan shoppen en daarna ontspullen. ‘Waarom zou je het niet anders doen’, zegt Tahir. ‘Neem voordat je iets koopt een kledingstuk in de hand, denk niet aan je ikje of je vonkje, maar vraag je af of je er over tien jaar nog in zou willen lopen. Zo niet, laat staan.’ 

Houden van je spullen

In Nederland hebben we iemand die al over spark joy schreef toen nog niemand had gehoord van Marie Kondo. Inge van der Ploeg schreef in 2001 Houden van je spullen. Het is een klein boekje dat gaat over hoe je je huis opruimt. Niet door weg te gooien, maar door goed te zorgen voor alles wat je hebt. Als ze uitlegt dat iets ‘koud’ of ‘warm’ kan voelen, komt dat erg in de buurt van spark joy.  Een koude plek is een stoffige hoek op zolder met dozen waarvan je niet weet wat erin zit. Om die plek ‘warm’ te maken, hoef je niet rigoureus weg te gooien. De dozen openmaken en de spullen een goede plek geven, helpt enorm. Je spullen koesteren, daar gaat het bij haar om. Houden van je spullen is een paar keer herdrukt en nog steeds te koop.

Je spullen willen je helpen

Ik denk dat Marie Kondo haar spark joy ook zo bedoeld heeft. Dat zie je als je verder kijkt dan het opvouwen en weggooien. Houden van je spullen is voor haar extreem belangrijk. Als ze thuis komt en haar schoenen uit doet, bedankt ze haar schoenen dat ze haar die dag hebben willen dragen. In elke nieuwe aflevering van de Netflix-serie zie je de bewoners verbaasd en wat ongemakkelijk toekijken als ze, op haar knieën met haar ogen gesloten, het huis begroet. 

Het huis is bezield, net als alle dingen. ‘Je spullen willen je helpen’, heet één van de alinea’s achterin Kondo’s boek ‘Opgeruimd!’. Spullen die je niet meer gebruikt, gooi je niet weg. Je laat ze los en wenst ze een goede reis.

Ilse Ariëns voor tijdschrift Genoeg
bron