Levenslessen van Bojan

Wij gaan al jaren naar Vlieland. We ontmoetten daar Bojan toen we bij hem een ijsje gingen eten. Hij vertelde hoe hij op Vlieland was terecht gekomen, op de vlucht voor het oorlogsgeweld in Joegoslavie. En dat hij - toen hij hier definitief mocht blijven - graag iets terug wilde doen voor het eiland, en daarom zijn Podium Vlieland was begonnen.
Ik weet nog dat ik met Wim terug fietste en tegen hem zei: 'Als je uit oorlogsgebied moet vluchten waar kun je dan beter terecht komen dan op Vlieland? Wij vinden Vlieland al een oase van rust en veiligheid. Je hoeft er je fiets niet eens op slot te zetten. 
Hoe weldadig moet het dan wel niet zijn voor iemand met zulke traumatische ervaringen?' 

Eerder zag ik hem bij een televisie uitzending van de reunie, en nu ben ik alweer onder de indruk van het zijn levenslessen in de Trouw van gisteren. In dit blog deel ik van alles wat in brede zin met wonen te maken heeft. Bojan is voor mij een grote inspiratiebron: 
Hij woont. Ten volle. Op Vlieland.

LEVENSLESSEN

Gevlucht voor de oorlog in Joegoslavië kwam Bojan Bajic (39) in het azc op Vlieland terecht. Nu draait hij twee succesvolle ondernemingen op het eiland. De derde, een brouwerij van Vlielander bier, is in de maak.

'Na twee andere azc's kwamen we op Vlieland terecht. We hadden inmiddels twee kinderen. Toen het azc hier openging, waren de Vlielanders niet blij. Toen het in 2003 sloot, stonden ze met tranen in de ogen bij de boot om de asielzoekers uit te zwaaien.(-) Ik zie nog Jaap op de kade staan, een stoere kerel, zo'n type van wie je denkt: die kán niet eens huilen. Met tranen in de ogen namen hij en Hassan uit Koerdistan afscheid van elkaar.'

'In 2008 vielen we onder het generaal pardon. Vanaf dat moment kon Vlieland echt ons nieuwe thuis worden. Ik wilde graag een bijdrage leveren aan het eiland dat ons zo gastvrij had ontvangen.(-) Toen er een ruim pand in de Dorpsstraat te koop kwam, besloten Gosse en ik samen te gaan ondernemen. Een ijssalon was er nog niet op Vlieland. Een bioscoop ook niet. Die twee moesten het worden. Het hele dorp lachte ons uit. We hadden allebei nul ervaring, niet met ijs, niet met films. Maar we durfden het aan en zo ontstond Podium Vlieland.'

'Nu ben ik gesetteld op Vlieland, maar ik ben nog steeds niks. Het mooie van niks zijn, is dat je alles kunt zijn. Wie zich kadert in comfort of beroep, beperkt zichzelf. Vandaag ben ik theaterdirecteur, morgen ben ik ijsschepper of kapper of speel ik voor zeehond. Iedereen vraagt altijd: 'Wie ben je, wat doe je?' Ik zeg: 'Ik ben niemand, ik heb het leven cadeau gekregen, ik bén er en dat is voldoende.' 

'Wij van de Balkan zijn een beetje trots, de minder mooie dingen verbergen we het liefst. In Nederland heb ik geleerd ook over mijn tekortkomingen en kwetsbaarheden te praten, de vuile was te delen. Eerlijk en open zijn heeft me verbinding en diepe vriendschappen opgeleverd.'

'Het liefst neem ik mijn vrienden mee naar het strand, dan stoken we een vuur en maken een potje eten. Laatst hagelde het, maar we gingen toch. We kookten aardappelen in zeewater. In de beschutting van de auto zaten we in onze regenpakken met de handen te eten. De twee jongens met wie ik was, hebben de hele wereld gezien, in de duurste zaken gegeten, maar ze hadden nog nooit zóiets lekkers gehad. Een pure aardappel, in zeewater gekookt, kan het ultieme geluk zijn. Maar het gaat nog meer om het gezelschap en de verbinding die je met elkaar voelt. Met wie je eet is belangrijker dan wat je eet.'

'Op Vlieland heb ik alles wat ik nodig heb. Als je me nu zou vragen te tekenen dat ik tien jaar niet van het eiland mag, dan teken ik.'

foto's

 Merlijn Doomernik

artikel trouw

Annemarie Bergfeld - 18 februari 2017